De roofvissen hebben najaarshonger en dit is waarom!

De herfst is zonder twijfel een van de meest geliefde jaargetijden onder roofvissers.  Snoek, snoekbaars en baars zijn plots actiever en vooral gretiger. Maar wat gebeurt er eigenlijk in hun lichaam waardoor ze in deze periode meer gaan eten?

Header foto: Albert Dekker Met de eerste frisse nachten daalt de watertemperatuur. Voor koudbloedige dieren als vissen is dit een directe prikkel: hun lichaamstemperatuur volgt die van het water. In de zomer, wanneer het water vaak boven de 20 graden komt, werken hun enzymen op volle toeren. Vissen verbruiken dan veel energie, maar bij te hoge temperaturen kost het ze vaak meer dan dat het oplevert. Het gevolg? Ze jagen wel, maar zijn minder efficiënt.

Roofvissen zijn met hoge en lage temperaturen niet zo efficiënt.

Zodra de herfst aanbreekt en de temperatuur daalt naar zo’n 10 tot 15 graden, komt hun metabolisme in een ideale zone. Roofvissen kunnen dan energiezuiniger bewegen en efficiënter jagen. Ze verbranden minder bij iedere uitval en het rendement van hun inspanning neemt toe. Dit maakt de herfst biologisch gezien dé periode waarin ze maximaal kunnen profiteren van hun prooivis.

Energie opslaan voor de winter

Een belangrijke drijfveer achter de verhoogde eetlust is de noodzaak om reserves op te bouwen. Net als veel dieren in de natuur bereiden roofvissen zich voor op de winter. In de koude maanden vertraagt hun stofwisseling drastisch. Ze jagen dan minder vaak en nemen lange rustperiodes. Om die periodes te kunnen overleven, moeten ze in de herfst een buffer aanleggen in de vorm van vetreserves.

In het najaar volgen ze de aasvis en doen ze zich tegoed aan de grote scholen.

Bij snoek zie je dit bijvoorbeeld duidelijk terug: dikke, gezonde vissen in november en december zijn niet alleen doorgevreten van het aanbod aan witvis, maar ook fysiek bezig zich klaar te maken voor een periode waarin voedsel minder toegankelijk is.

Het gedrag van aasvis stuurt de jacht

Roofvissen passen hun gedrag in de herfst niet alleen aan door interne prikkels, maar ook door wat er met de prooi gebeurt. Witvis zoals voorn, brasem en spiering zoekt massaal diepere, stabielere waterlagen op. Ze scholen zich samen in grote groepen om zich te beschermen tegen roofdieren en omdat diep water constanter van temperatuur is.

Witvis zoals voorn, brasem en spiering zoekt massaal diepere, stabielere waterlagen op. FOTO: Sportvisserij Nederland

Voor roofvissen is dat een signaal: wie wil overleven, volgt de scholen. Het natuurlijke ritme van de prooi zorgt er dus indirect voor dat roofvissen juist in deze periode actiever jagen.

Hormonen 

Wat veel vissers vergeten, is dat de herfst ook al geldt als voorbereidende periode voor het voorjaar. Terwijl ze reserves opbouwen voor de winter, moeten ze ook voldoende energie hebben om in de winter hun sperma en eitjes te gaan produceren zodat ze in het voorjaar kunnen paaien.

In het najaar is het goed om al reserves aan te leggen voor de productie van eitjes. Hierdoor zijn de rovers in februari op topgewicht.

Dit vraagt natuurlijk extra energie van de vis en dan zijn die reserves van het najaar meer dan welkom. Dat verklaart in hoofdzaak die verhoogde voedselopname in de herfst!

Wat betekent dit voor jou?

Jij kunt hierop inspelen door je kunstaas keuze wat te veranderen. Waar je in de zomer veel succes kunt hebben op kleiner aas, is het in het najaar juist weer dat groter aas betere resultaten boekt. Stel dat je in de zomer graag met shadjes van 9 cm viste, probeer nu dan eens 12- of 14 cm. Dit is nog steeds niet groot, maar je zult zien dat dit prima werkt. Ook voor snoek kun je niet snel te bang zijn, ook niet in de polder. Ze vallen soms verrassend groot aas aan en je kunt makkelijk uit de voeten met kunstaas tussen de 18 en 23 cm. Soms zelfs groter. Op groot water kun je het zo gek maken als je zelf wilt!

Groot aas? Geen probleem, vaak ben je te bang.

Ook doe je er verstandig aan om in de buurt te vissen van scholen witvis. Dit kan diep of ondiep zijn, als er maar witvis in de buurt ligt, of je weet dat het een trekroute is van witvis natuurlijk. Klinkt logisch, maar we kunnen het maar beter gezegd hebben. Vanaf de kant is witvis natuurlijk moeilijker te spotten. Soms voel je ze langs je lijn of heb je slijm aan je lijn. Vaak zijn plasopeningen of splitsingen in het water wel plekken waar je witvis kunt verwachten omdat ze hier regelmatig langs trekken.

Probeer verschillende tijden van de dag! FOTO: Bart van der Hoorn

Als je een goede stek gevonden hebt, of denkt een goede stek gevonden te hebben, vis deze dan op verschillende momenten even uit. Het kan zijn dat je te maken hebt met bijtmomenten. Zonde als je dan toch op het verkeerde moment op een top stek staat en nooit achter de potentie komt.

Voor ons betekent het najaar dat we kans hebben maken op aantallen en echte topvissen. Wie begrijpt hoe het lichaam van een roofvis werkt, kan dat benutten!