Wat is een spronglaag en wat moet je daar als visser over weten?

Wie vist op roofvis in dieper water, loopt er vroeg of laat tegenaan: de spronglaag. Dit mysterieuze fenomeen in het water kan het verschil maken tussen een taaie dag of een serie keiharde aanbeten. Maar wat is die spronglaag nou precies? En hoe kun je daar als visser slim gebruik van maken? In dit artikel duiken we erin en leggen we het jou uit!

Header Foto: Robert-Jan Mastenbroek

De spronglaag, ook wel thermocline genoemd, is een laag in het water waar de temperatuur ineens snel daalt. Dit ontstaat vooral in stilstaand of langzaam stromend water, zoals plassen, meren of diepe zandputten. Tijdens de warmere maanden warmt het oppervlak van het water flink op door de zon, terwijl de onderste lagen koel blijven. Daartussenin vormt zich een overgangszone: de spronglaag. Daar zakt de temperatuur in korte afstand ineens een paar graden.

Een schematische weergave van de spronglaag.

Deze laag is niet zichtbaar voor het blote oog, maar met een goede dieptemeter met temperatuurweergave kun je ‘m vaak wel detecteren, meestal als een opvallende ‘band’ op je scherm. In het voorjaar warmt de zon het wateroppervlak van diepe plassen en meren veel sneller op dan de dieper gelegen waterlagen. Daardoor ontstaat er een duidelijk temperatuurverschil tussen het warme bovenste water en het koudere water daaronder. Omdat koud water zwaarder is dan warm water, blijft het onderin liggen en vormt zich een warme laag aan de oppervlakte die als het ware op het koude water drijft.

Met een goede fishfinder is deze laag zichtbaar! FOTO: Nauta’s Boat Shop

Deze temperatuurverdeling, ook wel temperatuurstratificatie genoemd, is opvallend stabiel. Zelfs stevige wind slaagt er meestal niet in om deze lagen met elkaar te mengen. In ondiepe wateren zie je dit verschijnsel nauwelijks terug. Daar zorgt de nachtelijke afkoeling en de beweging van het water ervoor dat temperatuurverschillen weer verdwijnen voordat ze zich kunnen opbouwen.

Wat betekent dit voor vis?

De meeste vissen zijn koudbloedig en zoeken comfort. Ze houden van zones waar de temperatuur aangenaam is en waar genoeg zuurstof aanwezig is. In de zomer zit die combinatie vaak vlak boven of net in de spronglaag. Daar is het niet te warm, maar wel nog zuurstofrijk genoeg. Onder de spronglaag is het water vaak arm aan zuurstof, waardoor vissen dieper dan dat punt zelden actief zijn.

Kun jij de spronglaag in je voordeel gebruiken? Jazeker! FOTO: Stijn Leemreize

Voor roofvis als snoekbaars en baars betekent dat dus: niet blind op de bodem vissen in diep water. Want wellicht hangen ze wel wat hoger in het water rond. Daar jagen ze vaak, juist omdat prooivis zich daar ook ophoudt. Voor snoekvissers geldt hetzelfde: zie jij duidelijk een spronglaag op je fishfinder en je bent bijvoorbeeld aan het trollen, probeer je aas dan boven die laag aan te bieden!

Zo gebruik je de spronglaag in je voordeel

Zodra je de spronglaag weet te vinden, kun je je presentatie erop aanpassen. Denk aan het laten zweven van je softbait net boven die laag. Ook met vissen op pelagische soorten is kennis van de spronglaag goud waard. Je voorkomt dat je tijd verspilt in dode zones en concentreert je inspanning waar de vis zich daadwerkelijk bevindt.

De spronglaag is dus eigenlijk alleen van toepassing in diepere wateren, maar het is wel een factor waar je rekening mee dient te houden wanneer je veel op dit soort wateren vist! Het kan namelijk voor betere vangsten zorgen als jij snapt hoe de spronglaag werkt!