Dit wist je nog niet over de meest gevangen roofvis van Nederland

De baars (Perca fluviatilis) is misschien wel de meest onderschatte roofvis van ons land. Iedereen kent hem, iedereen heeft ‘m wel eens gevangen, maar zelden krijgt hij de erkenning die hij verdient. Deze stekelige rover is namelijk allesbehalve zo’n huis, tuin en keukenvis: hij is een koning in aanpassing, een sleutelsoort in ecosystemen en een fascinerend studieobject voor biologen!

Bron: Sportvisserij Nederland

In Nederland komt de baars werkelijk overal voor: van heldere poldersloten tot troebele rivieren, van stadsgrachten tot grote meren en deltawateren. Maar zijn leefgebied is veel groter dan dat! Van Groot-Brittannië tot diep in Rusland weten baarzen zich moeiteloos aan te passen aan de meest uiteenlopende omstandigheden.

Baarzen zijn taai! Je vind ze haast overal.

Ze verdragen vervuild water, wisselende zoutgehaltes (zoals in de Oostzee), temperaturen van net boven nul tot boven de dertig graden en zelfs dieptes tot zeventig meter. Die ongekende tolerantie maakt hem tot een taaie overlever.

PLAKKERIGE STRATEGIE

Baarzen planten zich op unieke wijze voort. Tijdens de paai in het vroege voorjaar zetten de vrouwtjes hun eitjes af in lange, lintvormige strengen van wel twee meter lang.

Baarzen maken lange, kleverige strengen eitjes.

Die kleverige ei-pakketten worden afgezet op takken, planten of andere structuren en lijken dankzij hun slijmerige coating onaantrekkelijk voor eierrovers. Een vrouwtje kan tot 200.000 eitjes per kilo lichaamsgewicht produceren. Wist jij dat al?

SLIMME JAGER

Wat baarsvissen zo spannend maakt, is zijn jachtgedrag. Jonge baarzen leven eerst van zoöplankton en kleine ongewervelden, maar schakelen later over op een dieet van vis en grotere prooien. Volwassen baarzen kunnen solitair jagen, maar vormen vaak ook jagende scholen. Ze omsingelen aasvis en drijven deze richting de oppervlakte om vervolgens gezamenlijk toe te slaan.

Ook grote baarzen kunnen soms samen jagen. FOTO: Stijn Leemreize

Dit is gedrag dat je als visser soms live kunt meemaken, en dat garant staat voor keiharde aanbeten. Topwaters zijn dan goud waard! Niet alleen visjes zijn de klos, ook kreeftjes en insectenlarven staan hoog op het menu van de baars.

ELKE BAARS EIGEN KARAKTER

Opvallend genoeg heeft de baars ook een ‘karakter’. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat individuele baarzen verschillen in gedrag. Sommige zijn moedig en nieuwsgierig, nemen risico’s en jagen actief, maar blijken ook gevoeliger voor stress. Andere zijn juist terughoudend, energiezuinig en voorzichtig.

Elke baars is anders. Niet alleen qua kleur, maar ook qua karakter. FOTO: Robert-jan Mastenbroek

Die gedragsvariatie beïnvloedt hun groei, overleving en vangbaarheid. We wisten wel dat er eigenzinnige baarzen tussen zaten, maar dat komt dus door hun karakter!

GIGANTEN

Nederland heeft enkele van de beste baarswateren van Europa. In rivieren als de Waal en de Maas, en in deltawateren zoals het Hollands Diep, Haringvliet en Volkerak groeien baarzen uit tot formaten die elders nauwelijks voorkomen. Vissen van boven de 50 centimeter zijn in ons land geen uitzondering.

Juist hier groeien ze uit tot ware kanonnen! Maar hoe? Later meer in een volgend artikel! FOTO: Kevin Demmers

In andere delen van Europa zijn zulke formaten ronduit zeldzaam. Dat maakt de Nederlandse baars niet alleen een geliefde target voor sportvissers, maar ook een vis waar we trots op mogen zijn.

Kortom, de baars is veel meer dan een beginnersvis. Hij is complex, veelzijdig en zit biologisch geniaal in elkaar. En of je hem nu werpend belaagt met finesse technieken of target met chatterbaits, twitchbaits en ander aas, hij blijft verrassen.