Wanneer paait welke roofvis? Alles wat je moet weten over onze rovers!

Nog een paar weken en dan is het weer gesloten tijd. Van 1 april tot en met de laatste zaterdag van mei mag je niet met kunstaas of dood aas vissen. De reden dat het seizoen sluit, is om de roofvis rustig de kans te geven zich voort te planten. Maar wanneer paaien ze nu echt en hoe doen ze dit? Dat lees je allemaal in dit artikel!

Snoek – De vroege vogel

“Early birds catch the biggest worms.” Wordt er weleens gezegd en in zekere zin geldt dit voor de snoek ook. Zij paaien al vroeg, al voordat allerlei andere soorten paaien. Dit doen ze zodat hun jongen kunnen jagen op het broed wat later geboren wordt. De paai vindt gemiddeld plaats van februari tot en met april bij watertemperaturen van 6 tot 14°C, waarbij de eieren in verschillende perioden worden afgezet. Er zijn natuurlijk altijd uitzonderingen. Wist je dat een snoekvrouwtje wel 15.000 tot 20.000 eitjes per kilo lichaamsgewicht produceert?!

Snoeken kunnen op zeer ondiep water paaien. FOTO: Gijs de Haan

Er is nogal eens discussie of de daglengte of de temperatuur van het water de leidende factor is wat betreft paai. Dat blijft gissen en beide zullen zeker invloed hebben op de paai.

Snoeken paaien graag op ondiep water bij waterplanten. Vind jij dus nog oude plantenresten? Dan kun je zomaar eens een topstek hebben gevonden. De meeste snoeken zullen rond maart/april zeker wel gepaaid hebben. Op klein water vindt de paai doorgaans eerder plaats dan op groot water.

Riet en oude waterplanten zijn uitgelezen plekken voor snoeken om te paaien. FOTO: Corrie Reesink

De mannetjes komen ook wat eerder ondiep, zij wachten hier op de vrouwtjes. De vrouwtjes blijven niet op het ondiepe liggen, deze zwemmen gemiddeld meer op dieper water en komen een aantal keer ondiep om te voelen of het tijd om eitjes af te zetten. Zijn de omstandigheden juist? Dan zoeken ze mannetjes op en kan het paaien beginnen! Wist je ook dit leuke feitje? Wanneer een snoekembryo uit het ei komt, is het 7,5 tot 10 mm groot en kan het al zwemmen.

Het fenomeen “hangend snoekbroed”. FOTO: Sportvisserij Nederland

Toch blijft het eerst op de bodem liggen en zwemt het af en toe omhoog. Komt het een obstakel tegen, dan hecht het zich daaraan vast met een speciaal aanhechtingsorgaan. Dit fenomeen, bekend als “hangend snoekbroed”, zorgt ervoor dat de jonge snoekjes verticaal aan takken of planten blijven hangen. Hun donkere kleur biedt perfecte camouflage. Ze tonen geen reactie op licht en verplaatsen zich alleen als dat nodig is, op zoek naar een nieuw plekje om zich vast te zetten.

Snoekbaars – De nestenbouwer

Snoekbaarzen hebben een unieke manier van paaien. Waar andere vissen hun eitjes leggen en weer vertrekken, bouwen snoekbaarzen een nest en bewaken deze. Deze nesten maken ze in ondiep water bij plantenwortels of op een harde zand- of grindbodem. Het zijn de mannetjes die dit doen en deze kleuren helemaal donker in deze periode met zwarte en blauwe tinten. Ze maken zorgvuldig de bodem schoon zodat het vrouwtje perfect de eitjes kan leggen.

Dit snoekbaarsje is net uit het ei, zal deze de 90 cm gaan aantikken? FOTO: Sportvisserij Nederland

Snoekbaarzen zijn net iets later dan snoeken, zij paaien gemiddeld van april tot en met juni bij watertemperaturen tussen de 10 en 14°C. De mannetjes worden mega agressief en territoriaal in deze tijd en jagen alles weg wat dichtbij hun nest komt. Zelf het vrouwtje jaagt hij weg wanneer de paai klaar is. De nesten beginnen ze in maart te bouwen en soms kun je ze na de gesloten tijd nog vangen in paaikleed!

Baars – Sierlijk schouwspel

De baarzen paaien in de regel als laatste. Wanneer de watertemperatuur in het voorjaar stijgt tot ongeveer 8 tot 14°C, begint voor de baars de paaitijd. De mannetjes trekken als eerste naar de ondiepe paaigebieden, terwijl de vrouwtjes nog wat langer op dieper water blijven. Zodra het zover is, wordt een vrouwtje omringd door meerdere mannetjes, maar slechts één mannetje zwemt direct met haar mee. Dit paairitueel is een sierlijk schouwspel waarbij het vrouwtje in cirkelende en spiraalvormige bewegingen over het paaisubstraat zwemt.

Een baars met eitjes. FOTO: Sportvisserij Nederland

Het vrouwtje legt dan een lange, netvormige streng aan eitjes en deze hechten zich vast aan waterplanten, takken of wortels van bomen. Tegelijkertijd zwemmen minimaal twee mannetjes in tegengestelde richting en bevruchten de eitjes, maar ze moeten snel zijn: hun hom is slechts enkele minuten levensvatbaar!

Het vrouwtje legt een lange, netvormige streng eitjes.

Na de paai zijn de baarzen uitgeput en hebben ze tijd nodig om te herstellen. In de dagen daarna komen de eitjes uit en beginnen de jonge baarzen hun leven tussen de waterplanten en boomwortels.

Het blijven natuurlijk wilde dieren en zodoende kun je niet altijd een pijl trekken op hun gedrag. Toch geeft deze informatie je een goede indicatie!